Ca cao – thực phẩm tuyệt vời cho sức khỏe và dinh dưỡng

Tác giả: Tố Nhi

Ca cao là một loại thực phẩm quen thuộc với con người. Chúng mang lại nhiều giá trị dinh dưỡng cũng như giá trị y học.

Ca cao là nguyên liệu chính để sản xuất chocolate và chế biến thành các loại thức uống, bánh ngọt, kẹo… được nhiều người yêu thích. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết hết về công dụng của ca cao đối với sức khỏe và dinh dưỡng. 

Ca cao là loài cây thuộc họ Trôm (Sterculiaceae) có nguồn gốc từ Trung Mỹ. Cây mọc tự nhiên có thể cao tới 8-10m với lá to, hình bầu dục nhọn. Trong trồng trọt, người ta điều chỉnh cho cây cao không quá 5-6m để dễ hái quả. Hoa ca cao nhỏ, mọc trực tiếp trên cành to hoặc trên thân cây, ở kẽ những lá đã rụng. 

Quả ca cao dài 15-20cm, rộng 10-12cm. Vỏ ngoài dai, khi chín có màu vàng hay đỏ, có những đường sống xù xì chạy dọc theo thân quả. Mỗi quả chứa 20-40 hạt hình trứng, bao bọc bởi lớp cơm trắng hay vàng nhạt, vị chua.

Người ta sử dụng hạt trong quả ca cao để chế biến thực phẩm, dược phẩm. Để tạo được các sản phẩm dinh dưỡng, thơm ngon, hạt ca cao còn phải trải qua quá trình Lên men (fermenting, là công đoạn quan trọng đầu tiên trong việc nâng cao chất lượng hạt ca cao); Làm khô (drying, giúp hương vị ca cao đậm đà hơn nhờ làm mất đi lượng nước trong nó); Rang hạt (roasting, đây là giai đoạn chính quyết định hương vị chocolate); cuối cùng là nghiền để có được bột ca cao màu nâu đậm, mùi thơm đặc trưng.

Giá trị dinh dưỡng của bột ca cao

Bột ca cao là loại thực phẩm dinh dưỡng giúp cơ thể bổ sung một lượng lớn các loại vitamin như vitamin A, D, B6, B12, magie. Trong 100g bột cacao chứa khoảng 39g carbohydrate, 20g protein, 128 mg calci, sắt 12.3g, phospho 705mg, kali 1600mg, caffeine 230mg, natri 21mg, calo (kcal) 227, lipid 14g.

Ngoài ra, bột ca cao là một trong những nguồn polyphenol phong phú nhất. Polyphenol là một chất chống oxy hóa và chống viêm mạnh mẽ. 

Chất chống oxy hóa là những chất có khả năng ngăn chặn hoặc giảm thiểu sự hư hại của các gốc tự do, những phân tử không ổn định có thể gây ra các bệnh mãn tính như ung thư, tim mạch, tiểu đường. Chất chống viêm là những chất có khả năng làm giảm hoặc ngăn ngừa sự viêm nhiễm, một quá trình phản ứng của cơ thể khi bị kích thích bởi các tác nhân gây bệnh hoặc tổn thương.

Công dụng của bột ca cao đối với sức khỏe

Bột ca cao có nhiều công dụng cho sức khỏe nhờ vào các chất dinh dưỡng và chất chống oxy hóa, chống viêm trong thành phần của nó. Đã có nhiều công trình khoa học nghiên cứu và chứng minh về công dụng của bột ca cao:

• Giảm huyết áp cao: Các flavanol trong ca cao giúp cải thiện nồng độ oxit nitric trong máu, tăng cường chức năng của các mạch máu và giảm huyết áp. Một số nghiên cứu cho thấy ăn 100g chocolate đen giàu flavonoid hoặc các sản phẩm có chứa thành phần ca cao trong 2 – 18 tuần có thể làm giảm huyết áp ở những người có huyết áp cao.
• Giảm nguy cơ đau tim và đột quỵ: Việc cải thiện nồng độ oxit nitric trong máu cũng giúp giãn các động mạch và mạch máu, từ đó cải thiện lưu lượng máu, giảm lượng cholesterol xấu LDL. Một số nghiên cứu cho thấy ăn ca cao làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và tử vong.
• Giảm tắc nghẽn đường thở: Một trong những tác dụng của ca cao là giúp long đờm và giảm tắc nghẽn phổi vì nó có chứa các hợp chất chống hen, như theobromine và theophylline. Theobromine có thể giúp trị ho dai dẳng. Nghiên cứu cho thấy 100g ca cao có thể cung cấp 1,9g theobromine. Theophylline giúp phổi của bạn giãn ra, đường thở thư giãn và giảm viêm. Nên có thể dùng cho những bệnh nhân hen suyễn, viêm phế quản
• Cải thiện sức khỏe não bộ: Các flavanol trong ca cao có thể kích thích lưu lượng máu tới não bộ, từ đó cải thiện khả năng nhận thức, trí nhớ và tâm trạng. Một số nghiên cứu cho thấy uống sôcôla giàu flavonoid hàng ngày trong 8 tuần có thể làm tăng lượng máu tới vùng não liên quan đến học tập và trí nhớ. Ngoài ra, bột ca cao cũng có chứa caffeine và theobromine, hai chất kích thích có thể giúp bạn tỉnh táo và tập trung hơn.
• Giảm căng thẳng và trầm cảm: Bột ca cao có chứa phenylethylamine (PEA), một loại hợp chất được sản xuất tự nhiên trong não bộ khi bạn yêu hoặc hạnh phúc. PEA có thể làm tăng nồng độ serotonin và dopamine, hai loại nội tiết tố liên quan đến cảm xúc và tâm trạng. Do đó, bột ca cao có thể giúp bạn cảm thấy vui vẻ và thoải mái hơn.
• Giúp giảm cân, uống ca cao giúp cơ thể no lâu và giảm cảm giác thèm ăn: Bột ca cao là một loại thực phẩm dinh dưỡng giúp cơ thể bổ sung một lượng lớn các loại vitamin như vitamin A, D, B6, B12, magie. Ngoài ra, bột ca cao cũng có chứa protein và chất xơ, hai thành phần quan trọng trong việc kiểm soát cân nặng. Protein giúp bạn no lâu hơn và xơ giúp bạn tiêu hóa tốt hơn. Bột ca cao cũng có thể làm giảm sự ham muốn ăn ngọt hoặc ăn vặt.